نقشه راه همکاری‌های بلندمدت ایران و ترکیه
تاریخ انتشار: ۲۵ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۷۰۵۵۱۷
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از روزنامه همشهری، این سفر در زمانی انجام می‌شود که به اعتقاد کارشناسان، روابط ۲ کشور در مقایسه با گذشته، از سطح مطلوبی برخوردار نیست و تحولات اخیر در منطقه قفقاز عامل منفی بسزایی در بروز برخی اختلافات راهبردی میان ایران و ترکیه به‌شمار می‌رود. به‌نظر می‌رسد سفر چاووش‌اوغلو به تهران، قرار است درهای جدیدی را به سوی توسعه روابط دوجانبه بگشاید؛ موضوعی که در دیدارهای دیروز بر آن تأکید شد و قرار است ۲ کشور با تدوین نقشه‌راه همکاری‌های بلندمدت، به گسترش همکاری‌های سیاسی-اقتصادی متقابل بپردازند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
همانگونه که پیش‌بینی می‌شد، در جریان سفر دیروز وزیر امورخارجه ترکیه به تهران، بسیاری از دغدغه‌های مهم ۲ کشور مطرح شد. از تحولات قفقاز، افغانستان و لبنان گرفته تا توسعه روابط اقتصادی و همچنین ضرورت رفع تحریم‌ها علیه ایران، ازجمله موضوع‌هایی بود که محور اصلی رایزنی‌های دیروز را تشکیل می‌داد.
در چنین شرایطی به نظر می‌رسد ۲ کشور با اتخاذ رویکردهای عمل‌گرایانه، قصد دارند با پشت سر گذاشتن برخی تنش‌های اخیر، دور تازه‌ای از روابط دوجانبه را آغاز کنند؛ موضوعی که گفت‌وگوهای دیروز گواهی بر این مدعاست، تا جایی که چاووش‌اوغلو تهران را «خانه دوست» دانست و امیرعبداللهیان نیز بر اشتراکات موجود میان دو کشور تأکید کرد.
رئیس‌جمهوری در دیدار با وزیر امورخارجه ترکیه روابط نزدیک دو کشور را به نفع صلح و ثبات در منطقه دانست و گفت: ایران و ترکیه باید با نهایی‌کردن نقشه‌راه ارتقای همکاری‌ها که تدوین آن در دستور کار ۲ کشور است، آماده ارتقای روابط از سطح کنونی به همکاری‌های همه‌جانبه باشند.
سیدابراهیم رئیسی افزود: همکاری‌های منطقه‌ای ۲ کشور باید به همکاری در عرصه بین‌المللی تبدیل شود و این نوع تعاملات با توجه به جایگاه مهم ایران و ترکیه، می‌تواند در معادلات جهانی مؤثر باشد.
وی با اشاره به نگاه جمهوری اسلامی درباره توانایی کشورهای منطقه برای رفع مسائل خود بدون دخالت بیگانگان گفت: حضور بیگانگان جز ناامنی و تنش میان ملت‌ها و دولت‌های منطقه نتیجه‌ای ندارد؛ همچنان که ۲۰ سال حضور آمریکا در افغانستان جز قتل و خونریزی و تخریب نتیجه‌ای نداشت و مشخص شد مشکلات افغانستان به دست مردم این کشور و با کمک همسایگان قابل حل است.
رئیسی همچنین اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران با جمهوری آذربایجان و ترکیه فراتر از رابطه همسایگی، پیوند عمیق و دیرینه اعتقادی و فرهنگی دارد و نباید اجازه دهیم برخی تحرکات بیگانه، خدشه‌ای در روابط ایجاد کند.
وزیر امورخارجه ترکیه نیز در این دیدار با تأکید بر اینکه کشورش به‌دنبال ایجاد شتاب در افزایش سطح روابط با جمهوری اسلامی ایران است، گفت: ترکیه دولت جدید ایران را دولتی نتیجه‌گرا می‌داند و مصمم است سطح همکاری‌ها با تهران را هرچه بیشتر افزایش دهد.
مولود چاووش‌اوغلو با اشاره به اهمیت همکاری و مشارکت ایران در توسعه ثبات و تجارت در قفقاز جنوبی، تصریح کرد: برای افزایش ثبات و مناسبات تجاری در قفقاز جنوبی به‌دنبال ایجاد و تقویت همکاری‌های مشترک با جمهوری اسلامی ایران هستیم. وی همچنین با اشاره به تحولات منطقه، همکاری با ایران در مبارزه با تروریسم و ایجاد ثبات و آرامش در منطقه را خواستار شد.
وزیر امورخارجه کشورمان نیز در جریان نشست خبری دیروز با همتای ترک خود، از توافق ۲ کشور برای تدوین نقشه‌راه همکاری‌های بلندمدت خبر داد و ابراز امیدواری کرد این سند در جریان سفر آینده رئیس‌جمهوری ترکیه به ایران نهایی شود.
حسین امیرعبداللهیان در این‌باره گفت: توافق کردیم به منظور تدوین نقشه‌راه همکاری‌های بلندمدت ایران و ترکیه، گفت‌وگوهای دیپلماتیک را آغاز کنیم و امیدواریم در جریان سفر آینده رئیس‌جمهوری ترکیه به تهران، این سند در حضور روسای جمهوری دو کشور به امضا برسد.
وی همچنین با بیان این که در این دیدار گفت‌وگوهای مفیدی در زمینه توسعه مناسبات دو کشور انجام و توافق‌هایی نیز حاصل شده است، از رایزنی درباره مسائل متنوع بین‌المللی و منطقه‌ای میان ایران و ترکیه خبر داد؛ رایزنی‌هایی که بر تحولات افغانستان و ثبات امنیت در غرب آسیا متمرکز بوده است.
رایزنی پیرامون تحولات منطقه‌ای، بخش دیگری از گفت‌وگوهای دیروز وزرای امورخارجه ایران و ترکیه را تشکیل داد. امیرعبداللهیان در این‌باره گفت: درباره مسائل منطقه، اتفاق‌نظر فراوانی میان ۲ کشور وجود دارد و در جریان گفت‌وگوها نیز شاهد این اتفاق‌نظرها بودیم.
وزیر امورخارجه کشورمان با اشاره به بحران یمن عنوان کرد: امیدواریم جنگ خانمان‌سوز یمن هرچه زودتر پایان یابد و سریع‌تر شاهد پایان محاصره انسانی اعمال‌شده علیه این کشور مسلمان باشیم.
امیرعبداللهیان درباره تحولات لبنان نیز گفت: تحولات لبنان را با جدیت و نگرانی دنبال می‌کنیم. نگران اتفاقی هستیم که در عرصه دیپلماتیک و تعطیلی برخی از سفارتخانه‌های عربی در این کشور روی داده و به سیاست‌های خود به حمایت از لبنان ادامه می‌دهیم. وی همچنین افزود: به‌صورت مشترک با آقای چاووش‌اوغلو، اقدام تروریستی اخیر علیه نخست‌وزیر عراق را محکوم کردیم و امیدواریم در سایه انتخابات برگزارشده، هرچه زودتر دولت و پارلمان جدید در این کشور همسایه تشکیل و ثبات در عراق ایجاد شود.
توسعه همکاری‌های اقتصادی و رفع موانع تجاری موجود، بخش دیگری از رایزنی‌های دیروز وزرای امورخارجه ایران و ترکیه بود که به‌نظر می‌رسد چشم‌انداز روشنی پیش روی گسترش روابط اقتصادی ۲ کشور قرار می‌دهد. وزیر امورخارجه کشورمان در این‌باره گفت: هر دو دولت عمل‌گرا هستند و امیدواریم به سرعت موانع تجاری موجود رفع شود. براین اساس به مکانیسم‌های مشترک در سرعت‌بخشیدن به توسعه روابط دوجانبه نیز رسیدیم.
امیرعبداللهیان ادامه داد: ظرفیت‌های فراوان و در عین حال موانعی برای رونق تجارت میان دو کشور وجود دارد که قرار شد اقدام‌های لازم برای رفع این موانع انجام شود. تسهیل تردد ترانزیتی و موضوع‌های کنسولی نیز مورد توجه ویژه قرار گرفت و برای شتاب بخشیدن به این همکاری‌ها مانع جدی مشاهده نمی‌کنیم.
توسعه روابط تجاری میان دو کشور در جریان نشست خبری دیروز وزرای امورخارجه ایران و ترکیه از سوی چاووش‌اوغلو مورد تأکید قرار گرفت. او از رشد ۷۱ درصدی روابط تجاری ایران و ترکیه در سال‌جاری خبر داد و گفت: این رقم اگرچه امیدوارکننده‌است، اما از اهدافی که مشخص کرده‌ایم، خیلی دور هستیم و باید در این زمینه فعالیت بیشتری داشته باشیم. گسترش چارچوب حوزه تجارت ترجیحی میان دو کشور را نیز بررسی کرده‌ایم و تلاش می‌کنیم این مذاکرات به نتیجه برسد.
وی همچنین با بیان این که تحریم‌های آمریکا علیه ایران ظالمانه و نادرست است، ادامه داد: همواره این موضوع را به زبان آورده‌ایم که کسانی که از برجام خارج شده‌اند، باید به این چارچوب بازگردند و تحریم‌های یکجانبه علیه ایران را بردارند. امیدوارم مذاکرات وین به نتیجه مثبت برسد؛ نه صرفا برای مسائل اقتصادی، بلکه از جهت ثبات منطقه‌ای هم به‌نتیجه‌رسیدن آن مثبت خواهد بود.
چاووش‌اوغلو با تأکید بر این که همکاری‌های دو کشور نه فقط در مسائل دوجانبه بلکه در مسائل منطقه‌ای هم دارای اهمیت است، اضافه کرد: برای همکاری با ایران در حوزه افغانستان، عراق، ثبات در منطقه قفقاز جنوبی، یمن و در چارچوب همکاری ۳+۳ که برای قفقاز جنوبی پیش‌بینی شده است، آماده هستیم.
کد خبر 637825 برچسب‌ها ایران و ترکیهمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: ایران و ترکیه نقشه راه همکاری های بلندمدت وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران و ترکیه میان دو کشور قفقاز جنوبی چاووش اوغلو توسعه روابط علیه ایران گفت وگوهای تحریم ها منطقه ای ۲ کشور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۷۰۵۵۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پایان روابط تجاری ترکیه ـ اسرائیل/ اردوغان در جنگ غزه به دنبال چیست؟
به گزارش خبرآنلاین ترکیه تمام روابط تجاری این کشور با تل‌آویو را در اعتراض به جنگ غزه، به حالت تعلیق درآورد.
پس از ادعای تل‌آویو مبنی بر اینکه آنکارا مانع دسترسی کشورهای ثالث به بنادر ترکیه جهت تجارت با اسراییل شده است، ترکیه روابط تجاری خود با رژیم صهیونیستی را به طور کامل به حالت تعلیق درآورد و متعهد شد تا زمانی که دولت اسرائیل اجازه ارسال کمک های بشردوستانه به منطقه را بدهد، به این اقدام خود ادامه خواهد داد.
در بیانیه وزارت بازرگانی ترکیه آمده است: «معاملات صادرات و واردات در رابطه با اسرائیل متوقف شده است و تمامی محصولات را پوشش می دهد».
یسرائیل کاتز وزیر امور خارجه اسرائیل روز پنجشنبه ترکیه را متهم کرد که واردات و صادرات اسرائیل از بنادر ترکیه را مسدود کرده است. کاتز در شبکه اجتماعی X نوشت: «یک دیکتاتور اینگونه رفتار می‌کند و منافع مردم و بازرگانان ترکیه و موافقت‌نامه‌های تجاری بین‌المللی را نادیده می‌گیرد». وی ادامه داد :«رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه با مسدود کردن بنادر برای واردات و صادرات اسرائیل، توافقات را زیر پا می‌گذارد». کاتز با متهم کردن آنکارا به نقض توافقات تجاری با تل‌آویو، گفت که به «وزارت خارجه اسراییل دستور داده است تا با تمرکز بر سایر کشورها، به‌دنبال جایگزین باشند».
همچنین ترکیه در ماه آوریل اعلام کرد که این کشور تا زمان اعلام آتش‌بس در نوار غزه، صادرات طیف گسترده‌ای از محصولات خود را به اسراییل محدود خواهد کرد. براساس اعلام وزارت تجارت ترکیه، این محدودیت ۵۴ محصول مختلف شامل آهن، سنگ مرمر، فولاد، سیمان، آلومینیوم، آجر، کود شیمیایی، تجهیزات ساختمانی و همچنین سوخت موشک و هواپیما را شامل می‌شود.
تاریخچه روابط اسرائیل و ترکیه
ترکیه اولین کشوری با اکثریت مسلمان بود که در سال ۱۹۴۹حاکمیت اسرائیل را به رسمیت شناخت. آنکارا در سال ۱۹۵۰ اولین دفتر دیپلماتیک خود را در اسرائیل افتتاح کرد. در طول جنگ شش روزه ۱۹۶۷، آنکارا به درخواست‌ها برای خروج اسرائیل از سرزمین‌های اشغالی فلسطینی - کرانه باختری، بیت‌المقدس شرقی، نوار غزه و بلندی‌های جولان - پیوست، اما در برابر درخواست‌های کشورهای عربی برای قطع روابط دیپلماتیک با تل‌آویو مقاومت کرد. در سال ۱۹۷۹، یاسر عرفات برای افتتاح دفتر سازمان آزادیبخش فلسطین به آنکارا سفر کرد. سال بعد، روابط ترکیه با اسرائیل دوباره به دلیل تصمیم اسرائیل برای تعیین بیت‌المقدس به عنوان پایتختش تیره شد.
در دهه ۱۹۸۰ تجارت و گردشگری بین ترکیه و اسرائیل رو به رشد بود. خطوط هوایی دولتی ترکیه در سال ۱۹۸۶ پروازهای مستقیم خود را به اسرائیل آغاز کرد. در سال ۱۹۹۳، وزیر خارجه ترکیه برای اولین بار از اسرائیل بازدید کرد. از اواسط دهه ۱۹۹۰، همکاری نزدیکی در زمینه‌های دفاعی و اطلاعاتی بین دو کشور وجود داشت که بر اساس آن دو قرارداد دفاعی در سال ۱۹۹۶ به امضا رسید که راه را برای یک مشارکت نظامی استراتژیک که شامل ارتقاء هواپیماهای جت F-۴ و F-۵، تانک ها و هلیکوپترهای M-۶۰ بود، هموار کرد. ترکیه، اسرائیل و آمریکا تا سال ۲۰۰۹ در رزمایش های هوایی و دریایی مشترک در شرق مدیترانه شرکت کردند.
ترکیه پس از پیروزی قاطع حزب عدالت و توسعه اردوغان در انتخابات در سال ۲۰۰۲ به روابط خود با اسرائیل ادامه داد. اردوغان سه سال بعد به عنوان نخست وزیر از تل آویو بازدید کرد و خود را به عنوان میانجی احتمالی بین اسرائیلی ها و فلسطینی ها معرفی کرد. در سال ۲۰۰۴، اردوغان ترور احمد یاسین رهبر حماس توسط اسرائیل را محکوم کرد و آن را «تروریسم دولتی» خواند که نشان دهنده حمایت گسترده تر ترکیه از فلسطینیان و به ویژه حماس است.
طی سفرهای سطح بالا در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷، ترکیه برای حل تنش‌ها بین سوریه و اسرائیل تلاش کرد.
جنگ سه هفته ای غزه در سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ تنش ها بین ترکیه و اسرائیل را تقویت کرد. در سال ۲۰۱۰ حمله به کشتی کمک رسانی ترکیه به غزه توسط کماندوهای اسرائیلی باعث شد آنکارا سفیر اسرائیل را اخراج کند.
روابط رسمی تا سال ۲۰۱۶ که دو کشور بر سر یک توافق غرامت و راهی برای عادی سازی روابط به توافق رسیدند سرد بود. دو سال بعد، دو رویداد باعث توقف تلاش‌های عادی‌سازی شد: ده‌ها معترض فلسطینی توسط نیروهای امنیتی اسرائیل در حصار جدایی اطراف غزه کشته شدند و ایالات متحده تصمیم گرفت سفارت خود را از تل‌آویو به اورشلیم منتقل کند.
در تمام این سال ها با وجود تشدید تنش‌های دیپلماتیک، تجارت بین ترکیه و اسرائیل رونق زیادی داشت. بین سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۲۱، حجم تجارت این دو کشور بیش از دو برابر شد و از ۳.۴ میلیارد دلار به ۸.۴ میلیارد دلار رسید. بر اساس موسسه آمار دولتی ترکیه، صادرات ترکیه به اسرائیل در سال ۲۰۲۳ به ارزش ۵.۴ میلیارد دلار بود.
سال گذشته، اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهور اسرائیل از آنکارا بازدید کرد و سفیران در هر دو پایتخت منصوب شدند. اردوغان برای اولین بار در ماه سپتامبر با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل دیدار کرد و هر دو متعهد شدند همکاری بیشتری بین کشورهای خود داشته باشند. اما این ماه عسل سیاسی پس از آغاز جنگ غزه در ۷ اکتبر سال گذشته به پایان رسید.
واکنش ترکیه به جنگ غزه
اردوغان پس از حمله نظامی اسرائیل به غزه، انتقادات خود از اسرائیل را تشدید و اسرائیل را به انجام جنایات جنگی و نسل کشی متهم کرد.
ترکیه امروز به یکی از شدیدترین منتقدان عملیات نظامی اسرائیل در غزه تبدیل شده است به نحوی که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، اسرائیل را «دولتی تروریستی» می نامد. در ماه ژانویه، او گفت که حمله نظامی بنیامین نتانیاهو به غزه «کمتر از آنچه هیتلر انجام داد» نبود. به این ترتیب دو کشور سفرای خود را فراخواندند. در ابتدا روابط تجاری این دو کشور ادامه داشت اما دولت اردوغان که در انتخابات محلی در ماه مارس دچار شکست‌های بزرگی شد، در داخل با فشار شدیدی برای توقف روابط تجاری با اسرائیل مواجه شد. منتقدان دولت را متهم می کردند که با ایراد اتهامات شدید علیه اسرائیل در حالی که روابط تجاری خود را ادامه می دهد، استانداردهای دوگانه ای را دنبال می کند. بر همین اساس روابط تجاری دو کشور نتوانست تداوم پیدا کند و بالاخره چند روز قبل ترکیه به طور کامل تجارت خود با اسرائیل را متوقف کرد.
دلیل دخالت اردوغان در بحران غزه
بر کسی پوشیده نیست که اردوغان مشتاق میانجی‌گری و همچنین بازسازی غزه پس از جنگ است. ترکیه ده ها سال تجربه حفظ صلح در سومالی، بوسنی و افغانستان داشته است و ظرفیت ایفای نقش در غزه را دارد. برای اردوغان، برافراشتن پرچم های ترکیه در غزه، انجام نهایی یک ماموریت تاریخی است.
در دوران اردوغان، رویکرد ترکیه به مسئله اسرائیل و فلسطین از دو جهت با دوره کمالیستی پیش از اردوغان متفاوت است. اولین مورد، اعتقاد اردوغان به مشروعیت حماس به عنوان یک بازیگر واقعی فلسطینی است که نتیجه طبیعی وابستگی ایدئولوژیکی او به اخوان المسلمین است. اردوغان معتقد است که حماس باید بخشی از روند سیاسی باشد. حماس از زمان پیروزی در انتخابات فلسطین در سال ۲۰۰۶ در ترکیه حضور داشته و هیئت هایی را به آنجا فرستاده است.
تمایز دیگر از دوران پیش از اردوغان، نقش محوری مسئله فلسطین در آرزوهای اردوغان برای رهبری منطقه ای است. اردوغان سعی دارد خود را به عنوان رهبر جهان اسلام معرفی کند و امید دارد با معرفی خود به عنوان رهبری که به محافظت از مسلمانان محروم منطقه، از جمله فلسطینی‌ها می پردازد برای خود وجه سیاسی کسب کند. او می‌خواهد از او به‌عنوان رهبری که بر تولد دوباره امپراتوری ترکیه نظارت داشته و فلسطینی‌ها و اورشلیم را فراموش نکرده است، یاد شود.
تاثیر جنگ غزه بر سیاست خارجی ترکیه
در واقع، جنگ غزه پیامدهای مهمی بر سیاست خارجی ترکیه داشته است. اولاً، روند عادی سازی روابط بین ترکیه و اسرائیل را متوقف یا به تعویق انداخته و آن را به سوی آینده ای مبهم سوق داده است. تشدید درگیری ها در مورد غزه روابط بین دو کشور را تیره کرده و هرگونه تلاش برای عادی سازی را متوقف کرده است.
در مقابل، جنگ غزه نفوذ ترکیه را در سیاست منطقه ای تقویت کرده است. ترکیه با اتخاذ موضعی قوی و مشارکت فعالانه در تلاش‌های دیپلماتیک برای رسیدگی به بحران، تعهد خود را به ثبات منطقه‌ای و تمایل خود برای اثبات خود در صحنه بین‌المللی نشان داده است. این مشارکت فزاینده، جایگاه و وزن ترکیه را در امور منطقه ای افزایش داده و موقعیت آن را به عنوان یک بازیگر کلیدی در خاورمیانه مستحکم کرده است. به طور خلاصه، در حالی که مناقشه غزه عادی سازی روابط ترکیه-اسرائیل را متوقف کرده است، نقش و نفوذ ترکیه را در سیاست منطقه ای افزایش داده است و بر اهمیت آن به عنوان یک بازیگر دیپلماتیک در خاورمیانه افزوده است.
۳۱۱۳۱۱
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902475
امام جمعه بلوک براثر سانحه تصادف درگذشت